Media transmisyjne – skrętka

Podstawowe informacje

Skrętka to najpowszechniej używane miedziane medium transmisyjne. Jej maksymalny zasięg (bez użycia regeneratorów sygnału) sięga około 100 metrów. Największa osiagalna przepustowość to aż 10Gbit/s, jednak w większości standardów nie przekraczymy 1Gbit/s. Ze względu na niskie koszty produkcji, a także dobrą odporność na tłumienie jest aktualnie podstawą niemal wszystkich przewodowych lokalnycg sieci komputerowych.

Budowa

Skrętka jest zbudowana z czterech skręconych ze sobą par izolowanych miedzianych przewodów. Każdy z nich jest oznaczony jednym z kolorów: pomarańczowym, biało-pomarańczowym, zielonym, biało-zielonym, niebieskim, biało-niebieskim, brązowym i biało-brązowym. Skręcenie żył pozwala na redukcję tłumienia, co w rezultacie znacznie zwiększa zasięg transmisji. Warto zapamietać, że w wielu standardach używa się jedynie 4 z 8 żył, a pozostałe służą jedynie do redukcji niepożądanych efektów.

Niektóre kable są ekranowane, czyli umieszczane w specjalnej folii lub siadce by chronić je przed zakłóceniami elektromagnetycznymi. Ekranowaniu można poddać sie zarówno wszystkie pary żył z osobna jak i całą skrętkę. W obu wypadkach konieczne jest posiadanie odpowiedniej wiedzy z zakresu elektrotechniki, ponieważ ekranowanie musi zostać uziemione.

Oznaczenia

W zależności od rodzaju ekranowania stosuje się różne oznaczenia literowe. Podstawowym rodzajem skrętki jest UTP, czyli skrętka nieekranowana. Skrętkę ekranowaną folią określa się jako FTP, a siatką jako STP. Skrętka ekranowana za pomocą zarówno folii jak i siatki to SFTP. Jednak takie określenia są mało precyzyjne. Aby doprecyzować strukturę ekranowania używa się nazw zawierających osobno ekranowanie dla całego kabla, jak i dla poszczególnych żył. Dla przykładu: skrętka nieekranowana oznacza się jako U/UTP. Podczas ustalania oznaczeń, kierujemy się zasadą od zewnątrz do wewnątrz, stąd F/STP będzie oznaczać skrętkę, w której każda para żył jest w ekranie z siatki, a całość jest ekranowana folią.

Klasy

Europejski standard EN 50173 dzieli skrętki na kilka klas

• klasa A (kat. 1) – służy do realizacji usług telefonicznych.
• klasa B (kat. 2) – służy jako okablowanie dla aplikacji głosowych i terminalowych.
• klasa C (kat. 3) – jest używana głównie w sieciach telefonicznych.
• klasa D (kat. 5 i 5e) – najczęściej stosowana do budowy lokalnych sieci komputerowych.
• klasa E (kat. 6) – ulepszenie kategorii 5e.
• klasa F (kat. 7) – technologia przyszłościowa.

Najczęściej mamy do czynienia z klasą 5e, a w nowszych sieciach możemy znaleźć skrętkę kategorii 6.

Złącza i narzędzia

Skrętka najczęściej kończy sie wtykiem 8P8C, błędnie nazywanym RJ45. Do jego połączenia z kablem stosuje się zaciskarkę. Warto pamiętać, że wtyk również może być ekranowany.

Jako ciekawostkę dodam, że istnieją wtyki przelotowe, które znacząco skracają czas potrzebnych do zarobienia kabla. Wyglądają podobnie do zwykłuch wtyków, jednak na ich froncie znajdziemy dziurki, przez które nadmiar kabla wychodzi. Następnie zaciskarka przelotowa ucina nadmiarowy kabel podczas zaciskania.

Standardy TIA/EIA568A oraz TIA/EIA568B

Standardy TIA/EIA 568 opisują, w jakiej kolejności należy umieszczać poszczególne żyły w złączu 8P8C. Ułożenie żył w złączu prezentuje poniższa grafika: